تسمه تایم چیست؟

timing belt یا cambelt وسیلهای است که برای روشن نگهداشتن موتورهای درونسوز بسیار مهم است. وظیفۀ تسمه تایم، هماهنگکردن چرخش میللنگ و میلبادامک است. اگر هر دو بهدرستی همگام شوند، پیستونها و سوپاپهای خودروی شما بهدرستیکار خواهند کرد؛ زیرا با احتراق سوخت در محفظۀ احتراق، سوپاپهای خودروی شما، ورودی و خروجی مخلوط سوخت و هوا وهمچنین گاز خروجی را کنترل میکنند و پیستونها را به سمت پایین فشار میدهند؛ بنابراین مهم نیست که یک ماشین کاملاً جدیددارید و یا با یک وسیلۀ نقلیۀ قدیمی که سالها از عمر آن گذشته است، رانندگی میکنید. در هر صورت باید مطمئن شوید که یک تسمۀتایم سالم دارید. حال بیایید در ادامه ببینیم که اصلاً این قطعه چیست، چه انواعی دارد و علائم خرابی آن کداماند. 

برای مشاهده انواع محصولات ایران خودرو و سایپا فروشگاه نوبخت کلیک کنید.

تسمه تایم

تسمه تایم چیست؟

تسمههای تایم که به نامهای تسمه بادامک یا زنجیر تایم نیز شناخته میشوند (اگرچه همانطور که خواهیم دید، سیستم دوم از نظرفنی، نوع متفاوتی از سیستم تایمینگ استدستگاههایی هستند که معمولاً بر روی مکانیسمهای چرخشی یک سیستم انتقال قدرتنصب میشوند. آنها اغلب نقش بسیار مهمی را در کارکرد نرم موتورهای درونسوز ایفا میکنند. بهطوریکه میللنگ را به میلبادامکمتصل میکنند تا بین این دو جزء کلیدی، در حالی که با سرعتهای متفاوت (اما ثابت نسبت به یکدیگر) میچرخند، زمانبندی دقیقیبرقرار کنند.

تقریباً در تمام موتورهای تولیدشده در حدود 20 سال گذشته، تسمههای تایم بهطور یکنواخت از تسمههای ضخیمی از جنس لاستیکسخت و انعطافپذیر ساخته شدهاند. تا به امروز، استفاده از مواد لاستیکی بهمنظور تحمل تنش بین قطعات متحرک در کوتاهمدت تامیانمدت، از نظر عملکردی یک راهحل ایدهآل باقی ماندهاست. بااینحال در دورههای زمانی طولانیتر، ترکیبات لاستیکی از طریققرارگرفتن مداوم در معرض گرمای بیشازحد موتور و تماس با مواد تهاجمی مانند روغن موتور، مستعد تخریبشدن هستند. نتیجۀ اینقرارگرفتن طولانیمدت در معرض شرایط سخت، معمولاً از دسترفتنِ کشش بهینۀ این تسمه است که به نوبۀ خود، تأثیری منفی بر زماندقیق باز و بستهشدن سوپاپهای موتور میگذارد. این امر نیاز به تعویض تسمه تایم بهمنظور بازگرداندن عملکرد متزلزل موتور بهحالت قبلی خود را ضروری میسازد.

همانطور که در ادامه خواهیم دید، برخی از انواع مدرن تسمههای تایم را میتوان از موادی پیشرفتهتر ساخت، که هریک، طیفی ازخواص و ویژگیهای متفاوت را به همراه دارند.

تسمه تایم

انواع تسمه تایم

تقریباً همۀ ما با تسمههای تایم لاستیکی که عموماً به رنگ سیاه هستند و از لاستیک، نایلون یا فایبر گلاسِ تقویتشده ساخته شدهاند، آشنایی داریم؛ اما نوع فلزی این تسمهها هم وجود دارد که به آنها زنجیر تایم میگویند. توجه داشته باشید که زنجیر تایم دقیقاً همانکار تسمه را انجام میدهد؛ اما جنس متفاوتی دارد. زنجیر تایم یک زنجیرِ بههم پیوسته است (بسیار شبیه به زنجیر دوچرخه) که ازلینکهای فلزی در آن استفاده شده است. تسمه معمولاً در خودروهای مدرن یافت میشود. درحالیکه زنجیر تایم در خودروهای قدیمیو اسپرت بیشتر دیده میشود.

مزیت اصلی زنجیر تایم نسبت به تسمههای تایم لاستیکی این است که ساختار فلزی آن باعث میشود تا بسیار مقاومتر باشد و نسبتبه تسمههای لاستیکی نیاز کمتری به تعویض دورهای داشته باشد. عیب اصلی زنجیر تایم هم این است که برای عملکرد صحیح بهروانکاری مداوم نیاز دارد، صدای آن نسبت به تسمههای لاستیکی بسیار بلندتر است و در موارد نادری که بهطور فاجعه بار از کارمیافتد، میتواند آسیبهای بسیار شدیدتر و گستردهتری در زیر کاپوت اتومبیل شما ایجاد کند.

علاوهبراین، کِشندههای زنجیر تایم توسط فشارِ روغنِ موتور، کنترل میشوند؛ یعنی حفظ این فشار در سطح صحیح همیشه ضروریاست. در مقابل، فشار واترپمپ معمولاً چیزی است که عملکرد مناسب کشندههای تسمه تایم را تعیین میکند، بههمیندلیل است کهاغلب توصیه میشود پمپ آب خودروی خود را نیز همزمان با نصب تسمۀ جدید، تعویض کنید.

کمربندها و تسمههای تایم علاوه بر موتورهای درونسوز، طیف وسیعی از عملکردهای مرتبط را در انواع دیگر سیستمهای انتقال نیروارائه میکنند. نمونههای رایجی که در فرآیندهای تولیدی و صنعتی روزمره دیده میشوند شامل تسمههای انتقال و تسمههای تعیینموقعیت خطی هستند.

پیکربندیهای مختلفی از تسمههای تایم در طیف گستردهای از محصولات و فرآیندها استفاده میشوند. این موارد میتوانند شامللیست زیر باشند:

ماشینآلات اداری؛
تجهیزات پردازش دادههای الکترونیکی (EDP
ماشینآلات نساجی؛
ماشینآلات پردازش چوب؛
ماشین ابزارها؛
کمپرسورها؛
ماشینآلات چاپ؛
پمپهای دنده هیدرولیک؛
ماشینآلات ساختمانی.

مواد سازنده تسمه تایم

مواد متعددی در طراحی و ساخت تسمههای تایم در طول سالها مورد استفاده قرار گرفتهاند، و تحقیقات بهطور مستمر برای توسعهجایگزینهای مستحکمتر، کممصرفتر و با سروصدای کمتر ادامه دارد.

لاستیک

تسمههای تایم لاستیکی استانداردی سنتی هستند که بهطور گسترده در بسیاری از محیطها و کاربردها استفاده میشوند. بیشترموتورهای درونسوزی که از تسمه ساخته شدهاند، از لاستیک استفاده میکنند. اگرچه خودروهای مدرنتر تمایل دارند از انواعمختلفی از ترکیبات لاستیکی مقاوم در برابر دما (برای طول عمر بهتر و مقاومت در برابر اعوجاج) استفاده کنند.

پلیاورتان

تسمههای تایم پلیاورتان بهعنوان وسیلهای برای انتقال نیرو، راه حلی طولانیمدت و کممصرف را برای طیف وسیعی از کاربردهایمختلف در بخشها و صنایع متفاوت ارائه میدهند. آنها انعطافپذیری بیشتری نسبت به لاستیک دارند و نسبت به تغییرات دما وخوردگی در مواجهه با بنزین، بهتر عمل میکنند. تسمههای تایم ساختهشده از پلیاورتان همچنین دارای ظرفیت بارگذاری و مقاومتکششی بالایی هستند. آنها در برابر روغن، مواد شیمیایی و سایش مقاوم هستند، و تمیزکردن و نگهداری آنها آسان است.

پارچه

تسمههای تایم ساختهشده از پارچه میتوانند استحکام کششی فوقالعاده و مقاومت پارگی بالایی را برای استفاده در محیطهایخشنتر ارائه دهند. ترکیبات پارچهای با ضریب اصطکاک پایین و مقاومت در برابر دمای بسیار بالا یا پایین بهطور فزایندهای در بازارامروز رایج هستند.

برای مشاهده انواع آرم محصولات سایپا فروشگاه نوبخت کلیک کنید.

تسمه تایم

هر چند وقت یکبار باید تسمه تایم را تعویض کنیم و هزینۀ آن چقدر است؟

بهطور معمول در دنیا، تسمهها بین 100000 تا 160000 کیلومتر دوام میآورند. البته این موضوع از موتوری به موتور دیگر بهطور قابلتوجهی متفاوت است؛ بنابراین آن را به عنوان یک دستورالعمل مطلق در نظر نگیرید و همیشه بهصورت دورهای سلامت تسمۀ تایمخودروی خود را از نظر ایجاد ترک یا ریشریششدن بررسی کنید. همچنین، عموماً در کشور ما مکانیکها توصیه میکنند که برایاتومبیلهای ساخت داخل بهازای حدود 60 هزار کیلومتر رانندگی برای تعویض این تسمه اقدام کنید؛ زیرا به احتمال زیاد کیفیتتسمههای داخلی برای 100000 تا 160000 کیلومتر رانندگی مناسب نیست!

تعویض این تسمه، کاری سخت و زمانبر است و اجزای زیادی از درون کاپوت باید باز شوند تا به این تسمه رسید، پس بهتر استبرای این کار، خودرو خود را به گاراژ ببرید تا این کار انجام شود. معمولاً برای تعویض تسمه، بسته به نوع ماشینتان باید بین چندمیلیون تا چند ده میلیون تومان هزینه کنید. شاید این هزینه کمی زیاد به نظر برسد؛ اما اگر نتوانید تسمه را بهموقع تعویض کنید وتسمه، هنگام حرکت خودرو پاره شود، هزینهای به مراتب سنگینتر بر روی دوش شما خواهد گذاشت.

اگر تسمه تایم هنگام رانندگی پاره شود چه اتفاقی میافتد؟

اگر این تسمه هنگام رانندگی پاره شود، آسیب قابلتوجهی را به موتور وارد میکند. ازآنجاییکه این وسیله، همه فعالیتهای مکانیکیموتور را هماهنگ نگه میدارد، پارهشدن آن به این معنی است که سوپاپها و پیستونها با هم برخورد میکنند و باعث خمیدگی وشکستگی سوپاپها میشوند و در موارد شدید، حتی سرسیلندر و پیستونها نیز آسیب میبینند. گاهی اوقات در برخی خودروها، پارهشدن تسمه میتواند منجر به تعویض یکجای موتور خودرو شود.

علائمی که نشان میدهند تسمه تایم نیاز به تعویض دارد چیست؟

در رانندگی همیشه مراقب شرایط زیر باشید:

صدای بلند: اگر متوجه شدید صدای ضربهزدن از موتور میآید، مشکل میتواند از تسمه باشد.
خاموش شدن موتور: خرابی این تسمه میتواند باعث ازکارافتادن موتور شود.
نشت روغن در نزدیکی تسمه: نشت روغن در اطراف تسمه میتواند به معنای ضعیفشدن تسمه باشد.
ساییدگی و پارگی قابل مشاهده: اگرچه این تسمه در خودروهای مختلف همیشه قابل مشاهده نیست؛ اما درصورت امکاناین تسمه را بررسی کنید و بهدنبال ترک یا ساییدگی بر روی آن باشید.
روشننشدن موتور: روشننشدن موتور ممکن است صدها دلیل متفاوت داشته باشد؛ اما پارگی این تسمه هم یکی از دلایلآن است.

واضحترین نشانههای پایان عمر این تسمه، ازدستدادن قدرت هنگام شتابگیری، لغزش (معمولاً با صدای بلند و متناوب از موتورمشخص میشودبد کارکردن موتور در دورهای پایینتر و حتی صدای تقتق از موتور هستند (اگرچه این مورد معمولاً با زنجیرهایتایم فرسوده و کشآمده مرتبط است).

برای مشاهده انوع خار خودرو پژو ۲۰۶ کلیک کنید.

تسمه تایم

سخن پایانی

تسمههای تایم نقشی حیاتی در کارکرد روان بسیاری از موتورها و سایر سیستمهای انتقال قدرت دارند. در مورد خودروها، اصولاً خرابشدن تسمه تایم در حین حرکت میتواند صدمات جبرانناپذیری را بر موتور خودرو وارد کند؛ بنابراین شما باید تسمۀ خود راقبلاز پایان عمر تعریفشده برای آن، تعویض کنید و همیشه در مورد علائم خرابشدن این جزء حیاتی، گوش به زنگ باشید. ضمناً بسیار مهم است که از یک تسمۀ باکیفیت از یک برند معتبر برای خودروی خود استفاده کنید تا از ایجاد آسیبهای احتمالی بسیارشدید در آینده جلوگیری کنید.

مقالات بیشتر

Call Now Button