چگونه فرمان ماشین را نرم کنیم؟
دلایل اصلی سفت‌بودن فرمان خودرو شامل عدم تعمیر و نگهداری، تأخیر در سرویس‌کردن یا فرسودگی برخی از قطعات بخش کنترلخودرو است. شما باید دلایل سفت‌شدن فرمان خودروی خود را بدانید؛ زیرا به شما کمک می‌کند علائم را زودتر تشخیص دهید، اقدامات پیشگیرانۀ مناسب را برای آن اتخاذ کنید یا حتی وسیله نقلیۀ خود را برای سرویس به مراکز تخصصی ببرید. اگر از این علائمغافل شوید و منتظر بمانید تا وضعیت بدتر شود، ممکن است به دردسر بزرگی بیفتید؛ مثلاً بدون سیستم فرمان، شما فقط می‌توانید دریک خط مستقیم، بدون چرخیدن و یا تغییر لاین، رانندگی کنید. مشکل در فرمان می‌تواند عملکرد خودرو شما را کاملاً مختل کند وایمنی شما را به خطر بیندازد. در ادامه، چند دلیل رایج برای سفت‌شدن فرمان خودروی شما در چرخش آورده شده است. همچنینخواهیم دید که برای نرم کردن فرمان خودرو چه راهکارهایی وجود دارد.
دلایل سفت‌شدن فرمان خودرو
برای نرم کردن فرمان خودرو در وهلۀ اول باید بدانید که چه عواملی باعث سفت‌شدن فرمان می‌شوند.
1. فشار تایر
در کمال تعجب، فشار هوای نامناسب در لاستیک‌ها می‌تواند دلیلی برای چرخش سخت فرمان باشد. فشار نامناسب لاستیک‌ها، به‌ویژهلاستیک‌های تیوب‌دار، می‌تواند این مشکل را ایجاد کند. تمام لاستیک‌های وسیله نقلیه شما باید طبق فشار باد توصیه‌شده (PSI) سازندۀ خودرو باشد. تراز جلوی ماشین هم مسئله مهم دیگری است. سایش ناهموار لاستیک‌های جلو باعث می‌شود خودروی شما درحین رانندگی یا پیچیدن، به یک سمت کشیده شود. آج ناهموار لاستیک، منجر به ناهماهنگی چرخ‌ها می‌شود که می‌تواند دلیلی برایفرمان سفت‌وسخت در زمان پیچیدن در جاده باشد.
2. رَک (Rack) فرمان ناسالم
رک فرمان شما بخش مهمی از واحد رک و پینیون فرمان است. رک فرمان از طریق یک سری شفت و اتصالات Uشکل به چرخ متصلمی‌شود. این قطعات و خود رک صرفاً به‌دلیل رانندگی روزمره آسیب می‌بینند و فرسوده می‌شوند. اگر درست بعد از استارت‌زدنماشین، چرخ‌ها سفت می‌شوند، قطعاً مشکل از رک فرمان است. در این حالت، هنگامی که به رانندگی ادامه دهید، چرخ‌ها به‌تدریجنرم‌تر حرکت می‌کنند؛ زیرا رک با کارکردن موتور داغ‌تر می‌شود و به روان‌کننده اجازه می‌دهد تا در آن جریان یابد و سپس در داخلآن بنشیند. شما می‌توانید با این شرایط به رانندگی ادامه دهید، اما رهاکردن رکِ خراب، به همان شکلی که هست، مشکل را تشدیدمی‌کند. پس یکی دیگر از راه‌های نرم کردن فرمان خودرو، بازدید قفسه فرمان توسط یک تعمیرکار است.
3. تسمه مارپیچی آسیب‌دیده
یکی دیگر از دلایل رایج برای سخت‌شدن چرخش فرمان، ترک‌خوردگی یا شکستگی تسمه serpentine است. تسمه به‌مرورزمانفرسوده می‌شود؛ زیرا در هنگام رانندگی همیشه کار می‌کند. هنگامی که تسمه شروع به فرسایش و شل‌شدن می‌کند، چرخ‌ها شروع بهنشان‌دادن علامت سفتی می‌کنند. تأخیر در تعمیر یا تعویض تسمه باعث می‌شود که تسمه، پاره شود و فرمان از کار بیفتد.
4. نشت مایعات از سیستم فرمان
سطح ناکافی روغن در سیستم فرمان یکی دیگر از دلایل اصلی سفت‌شدن چرخ‌ها در هنگام فرمان‌دادن به آن‌ها است. این مورد زمانیاتفاق می‌افتد که ناحیۀ شلنگ هیدرولیک نشتی داشته باشد یا شل شود. مایع از آن شکاف نشت می‌کند و منجر به کاهش فشار درسیستم و خشک‌شدن پمپ می‌شود. در نتیجه چرخ به‌اندازه کافی مایع برای عملکرد آزاد دریافت نمی‌کند.
5. خرابی پمپ
در کنار سیّال، پمپ نیز نقش عمده‌ای در ایجاد فشار مناسب در سیستم فرمان دارد. اگر پمپ هیدرولیک به‌هردلیلی آسیب ببیند یا ازکار بیفتد، چرخاندن فرمان مشکل خواهد بود. پمپ معیوب چرخ را به‌طور کامل متوقف نمی‌کند و شما همچنان می‌توانید آن را حرکتدهید؛ اما به تلاش بسیار بیشتری نیاز دارید که می‌تواند در صورت نیاز به پیچیدن ناگهانی در جاده موضوع خطرناکی باشد.
6. غلیظ‌شدن روغن
مانند سایر مایعات موجود در یک وسیلۀ نقلیه، مایع فرمان برقی نیز به‌مرورزمان خاک و زباله به خود می‌گیرد. اگر در زمانمشخص‌شده آن را تعویض نکنید، آن‌قدر سفت می‌شود که آزادانه در سیستم جریان پیدا نمی‌کند و نمی‌تواند تمام قسمت‌های سیستمفرمان را روغن‌کاری کند. این موضوع به‌خصوص باعث می‌شود که فرمان در سرعت‌های پایین به‌سختی بچرخد. تنها راه‌حل، این استکه مایع قدیمی را از سیستم خارج کنید و آن را با مایع جدید و تازه پر کنید.
علت سخت‌شدن چرخش فرمان در سرعت‌های پایین
مشکل چرخش فرمان زمانی که با سرعت کم رانندگی می‌کنید بیشتر به چشم می‌آید؛ زیرا اکثر مردم هنگام چرخش، سرعت خودرو راپایین می‌آورند. هنگامی که این مشکل رخ می‌دهد، می‌توانید مطمئن باشید که در سیستم فرمان برقی شما مشکلی وجود دارد. اینمشکل می‌تواند از روغن، پمپ یا تسمه‌مارپیچ باشد. همۀ این موارد باهم کار می‌کنند تا مقاومت چرخ را در زمان چرخش، کاهش دهند. وقتی همه یا هر یک از این موارد به‌درستی کار نکنند، به‌دلیل سطح بالای مقاومت، فرمان سفت خواهد شد؛ بنابراین برای نرم کردنفرمان خودرو راه‌حل‌های زیر را امتحان کنید:
1. بررسی فشار باد لاستیک خودرو
اگر متوجه شدید که فرمان شما در سرعت‌های پایین به‌سختی می‌چرخد، اولین چیزی که برای نرم کردن فرمان خودرو باید بررسی کنید، فشار باد تمام لاستیک‌های خودروی شما خواهد بود. همۀ لاستیک‌های خودرو باید با هوای مساوی پر شوند و ذیل استاندارد PSIتوصیه‌شده خودروساز (پوند بر اینچ مربع) قرار گیرند.
2. بررسی وضعیت فرمان برقی و سطح مایع (روغن) آن
چرخش فرمان سخت در سرعت‌های پایین ممکن است به‌دلیل برخی مشکلات مربوط به سطح و وضعیت مایع فرمان اتفاق بیفتد؛ بنابراین اگر این مورد رخ دهد، باید هم وضعیت فرمان برقی و هم سطح مایع را بررسی کنید. (توجه: به‌راحتی می‌توانید مایع فرمان رادر یک مخزن استوانه‌ای که نزدیک تسمۀ فرمان است و به‌وضوح برچسب‌گذاری شده است، پیدا کنید. مخزن آن ممکن است یک مخزناستوانه‌ای پلاستیکی یا فلزی باشد). مایع ناکافی دلیل سختی و سفت‌شدن فرمان است؛ بنابراین شما باید مایع را در سطح دقیق وکامل نگه دارید. رنگ آن هم باید قرمزِ تیره باشد. اگر مشاهده کردید که رنگ مایع، خیلی تیره و قدیمی است، وقت آن رسیده است کهمایع را تعویض کنید.
3. بررسی پولی (pulley) روی واحد برق فرمان
هنگامی که فرمان شما به‌سختی می‌چرخد، بازرسی pulley در واحد فرمان، کاری است که باید برای نرم کردن فرمان خودرو انجامدهید. توجه داشته باشید که برای اطمینان از ایمنی، فقط زمانی که موتور خودرو خاموش است pulley را چک کنید. به‌طور معمول، تنش مناسب pulley از یک اینچ خلاصی تا سه‌چهارم اینچ تجاوز نمی‌کند. برای بررسی کشش، فقط انگشت شست خود را رویکمربند فشار دهید. مطمئن شوید که وضعیت تسمه قرقره به‌اندازۀ کافی خوب است و لبه‌های آن فرسوده و ترک‌خورده، نیستند.
علاوه‌براین، موتور خودرو را در حالت روشن بررسی کنید تا مطمئن شوید که تسمه قرقره به‌خوبی کار می‌کند. اگر مشاهده کنید کهتسمه در حال لیزخوردن است، ممکن است فرمان خودروتان سفت و نامنظم شود.
4. بررسی واحد هیدرولیک
کار بعدی برای نرم کردن فرمان خودرو این است که واحد هیدرولیک فرمان را بررسی کنید؛ زیرا نشتی از اتصال شیلنگ‌های فشارباعث کاهش فشار روغن در سیستم فرمان خودرو شما می‌شود و در نتیجه فرمان به‌سختی می‌چرخد. ازاین‌رو، یک بررسی چشمیبرای نشت مایع، کاری است که در اینجا باید انجام دهید.
5. بررسی قسمت‌های انتهایی تمام اتصالات فرمان
قسمت‌های انتهای اتصالات مانند انتهای میله‌های رابط فرمان و چرخ‌ها (tie rod) و مفاصل توپی (ball joints) را از نظر سایش وروان‌کاری بررسی کنید. سایش بیش از حد، روی مفاصل توپی یا انتهای میله‌های رابط بسیار خطرناک است و می‌تواند باعثسخت‌شدن چرخش فرمان نیز شود. این قطعات را بررسی کنید تا مطمئن شوید که خودروی شما تراز جلویی مناسبی دارد. یک علامتهشدار برای خراب‌بودن جلوبندی ماشین، فرسودگی نامنظم لاستیک‌های جلو است که خودرو شما را هنگام رانندگی به یک سمتمی‌کشد. دراین‌صورت می‌توانید با فرمان سفت مواجه شوید؛ به‌ویژه اگر تمام چرخ‌های ماشین شما در هنگام چرخش دقیقاً در یکراستا قرار نگیرند. در این حالت سریعاً به یک جلوبندی‌ساز مراجعه کنید تا از آسیب بیشتر به سایر قسمت‌های جلوبندی خودروی شماجلوگیری شود.
فروشگاه نوبخت در زمینه فروش، تولید و پخش انواع محصولات ایران خودرو و سایپا فعال میباشد
سؤالات متداول
1.برای نرم کردن فرمان خودرو چه کنیم؟
برخی ممکن است فکر کنند که سفت‌بودن فرمان مشکلی پیچیده است و درست‌کردن آن، دشوار است. بااین‌حال، هنوز در برخی مواردقابل پیشگیری است. در اینجا چند راه برای محافظت از فرمان خودرو در برابر سفت‌شدن وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا درمراحل اولیه، متوجه مشکل شوید:
2. هر چند وقت یک‌بار نیاز به تعویض روغن فرمان و نرم کردن فرمان خودرو دارید؟
به‌طور متوسط، خودروها هر 60 تا 110 هزار کیلومتر رانندگی به تعویض مایع فرمان نیاز دارند. در برخی موارد، توصیه‌های سازندهمی‌تواند حتی از این محدوده بالاتر یا کمتر باشد. برای دریافت اطلاعات بهتر، راهنمای خودروی خود را بررسی کنید.
سخن پایانی
به یاد داشته باشید که فرمان هر خودرو طبق روشی که کارخانۀ سازنده آن را ساخته است، درجه‌ای از سفتی را با خود همراه دارد ونمی‌توان کار خاصی در مورد آن انجام داد؛ مثلاً فرمان هیدرولیک پژوهای جدید خیلی نرم‌تر از فرمان سنتی پرایدهای قدیمی است! یاحتی دو خودرو با سیستم فرمان هیدرولیک در حالت ایده‌آل خود هم درجه نرمی متفاوتی دارند. بااین‌حال اگر متوجه شدید که فرمانخودروی شما سخت‌تر از گذشته شده است، برای نرم کردن فرمان خودرو از نکاتی که در این مقاله گفتیم استفاده کنید.
مقالات بیشتر
مقایسه جامع خودروهای ایرانی و خودروهای اروپایی: تفاوتها، مزایا و معایب
