بررسی علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین
وسایل نقلیه مدرن، مجهز به سیستم فرمان هیدرولیک هستند که به شما امکان می‌دهد تا بدون زحمت، وسیلۀ نقلیه خود را هدایت کنید. بدون فرمان هیدرولیک، چرخاندن فرمان بسیار دشوار خواهد بود و احتمالاً پس‌از سال‌ها رانندگی، عضله دوسر بازوی زیبایی خواهید داشت! درصورتی‌که با فرمان هیدرولیک، تغییر جهت چرخ‌های خودرو به‌سهولت انجام می‌شود و برای این کار دیگر نیازی به زور بازو نیست؛ اما اگر احساس کنیم فرمان خودروی ما بیش‌ازحد شل شده است، چه؟ در این حالت ممکن است متوجه شوید که باید فرمان را به‌طور قابل‌توجهی به یک سمت حرکت دهید تا بتوانید چرخ‌های خود را به حرکت درآورید. این امر می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در کنترل وسیله نقلیه شما می‌شود و هدایت فرمان را سخت می‌کند. به عبارت دیگر، لاستیک‌های شما به‌خوبی به چرخاندن چرخ‌ها پاسخ نمی‌دهند. به‌علاوه، به نظر می‌رسد آن فشاری که معمولاً هنگام چرخاندن فرمان خود متوجه آن می‌شوید دیگر وجود ندارد و به قول معروف، فرمان به‌صورت هرز می‌چرخد. این موضوع، قطعاً برای وسایل نقلیۀ مدرن عادی نیست، و حتماً مشکلی وجود دارد؛ اما علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین چیست؟ با ما همراه باشید تا پاسخ آن را دریافت کنید.
علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین چیست؟
شل بودن فرمان احتمالاً به‌دلیل فرسوده‌شدن یا آسیب‌دیدن انتهای میله‌های اتصال (رابط فرمان و چرخ)، مفاصل CV، اتصالات توپی یا اتصالات فرمان ایجاد می‌شود؛ اما اگر فرمان سست شود و به‌سمت جلو و عقب تکان بخورد (لقی داشته باشد)، احتمالاً ستون فرمان مقصر است. اگر فرمان شما شل است رانندگی نکنید و سعی نکنید خودتان آن را تعمیر کنید. این کار را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید. علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین معمولاً به‌دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
خراب‌شدن انتهای میله‌های رابط فرمان و چرخ (tie rod ends)
میله‌های رابط فرمان و چرخ، چرخ‌های جلوی خودروی شما را به فرمان متصل می‌کنند. آن‌ها اساساً از ستون فرمان به چرخ‌ها می‌رسند، به‌طوری که وقتی ستون می‌چرخد، میله‌ها با حرکت آن مطابقت دارند. اگر میله‌های رابط آسیب ببینند یا از کار بیفتند، می‌توانند علت نرمی زیاد فرمان هیدرولیک خودروی شما باشند.
سایر علائم خرابی: ممکن است هنگام چرخش فرمان، صدای ضربه‌های مکرری را بشنوید. فرمان نیز ممکن است لرزش داشته باشد یا احساس کنید فرمان و چرخ‌های جلو تراز نیستند.
خراب‌شدن مفاصل توپی یا CV (که به آن «طبق» هم می‌گویند)
مفاصل توپی و مفاصل CV لولاهایی هستند که از چرخ‌های خودرو به میل محرک (driveshaft) متصل می‌شوند. بدون آن‌ها، چرخش فرمان بسیار دشوار خواهد بود؛ زیرا لاستیک‌ها برای چرخیدن دچار مشکل می‌شوند. اگر هر یک از این مفاصل از کار بیفتند، ممکن است باعث شود فرمان شما شل‌وول شود و پاسخگو نباشد!
سایر علائم خرابی: ممکن است صدای کلیک یا تیک‌تیک از لاستیک‌ها بشنوید، متوجه نشت روغن روی لبۀ آن‌ها شوید یا لرزش‌های شدیدی را از فرمان خودرو احساس کنید.
خراب‌شدن اتصالات فرمان در جعبه، رک یا پینیون
رک و پینیون فرمان، حرکت چرخشی فرمان را به حرکت جهتی چرخ‌ها تبدیل می‌کند. ازطرف‌دیگر، گیربکسی که به قفسه و پینیون‌ها می‌گوید با چه سرعتی بچرخند، ممکن است در جایی اتصال شل داشته باشد. هر یک از این مسائل می‌توانند علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین شما باشند.
سایر علائم خرابی: ممکن است وسیلۀ نقلیه شما، به یک سمت کشیده شود. همچنین ممکن است متوجه مشکل در صاف نگه‌داشتن وسیله نقلیۀ خود شوید، یا صدای تق‌تق و کوبیدن را بشنوید.
هرگونه آسیب یا خرابی سیستم تعلیق جلو
جلوبندی یا سیستم تعلیق خودروی شما وظیفه دارد تا سواری شما را راحت و قابل پیش‌بینی نگه دارد. اساساً جلوبندی، دست اندازها و شیارهای موجود در جاده را جذب می‌کند تا خودروی شما در هنگام رانندگی احساس راحتی داشته باشد. بااین‌حال، اگر بخشی از سیستم جلوبندی خودرو خراب شود، می‌تواند یک tie rod یا بلبرینگ را آزاد کند و باعث شود فرمان خودرو آزادانه بچرخد.
سایر علائم خرابی: وسیلۀ نقلیه شما در جاده بسیار سفت و سخت‌تر به‌نظر می‌رسد، ضربه‌ها به‌طور قابل لمسی روی شما تأثیر می‌گذارند و برای هدایت خودرو در جهت درست مشکل پیدا می‌کنید.
فرسوده‌شدن ستون فرمان
این مشکل علائم منحصربه‌فردی دارد؛ زیرا در آن احساس می‌کنید که فرمان در حال لق‌زدن یا جداشدن است، و در عین حال، آزادانه هم می‌چرخد (به این حالت جیگل می‌گویند). این موارد معمولاً نشان می‌دهند که ستون فرمان یا بند انگشتی‌های داخل آن از هم جدا شده یا آسیب دیده‌اند.
سایر علائم خرابی: هدایت‌کردن خودرو سخت است، خودروی شما به اطراف تکان می‌خورد یا هنگام رانندگی صداهای ساییدن فلز به فلز را می‌شنوید.
فرسوده شدن بازوی پیتمن
بازوی پیتمن، بخشی در سیستم‌های فرمان است که از ستاپ توپ چرخشی (recirculating-ball)؛ یعنی توپی که در کاسه‌ای قرار گرفته است و درون آن می‌چرخد، استفاده می‌کند. اگر بازوی پیتمن فرسوده شده باشد، می‌تواند باعث ایجاد مشکل در فرمان شود؛ زیرا بازوی پیتمن به چرخ‌دندۀ متصل به فرمان وصل می‌شود.
تشخیص علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین
اگر فکر می‌کنید ممکن است در سیستم فرمان خودروی شما مشکلی وجود داشته باشد، باید به یک مکانیک یا جلوبندی‌ساز مراجعه کنید. مکانیک احتمالاً ابتدا تست پارک خشک را روی خودرو انجام خواهد داد. در این تست در حالی که لاستیک‌ها روی زمین هستند، شما فرمان را از یک طرف به‌سمت دیگر می‌چرخانید و او در همان وضعیت، به سوکت‌های اتصال فرمان و جلوبندی خودرو نگاه می‌کند. وی همچنین ماشین را بر روی یک جک بالا می‌برد تا وضعیت ظاهری اجزای فرمان و جلوبندی را بررسی کند.
اگر بازوی کنترل در حین رانندگی بشکند چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر درحالی‌که پشت فرمان هستید، بازوی کنترل ماشین شما بشکند، می‌تواند صدای خیلی بلندی ایجاد و کنترل فرمان را برای شما غیرممکن کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است صدایی بلند و کوبنده از چرخ‌های جلوی ماشین خود بشنوید. شکستن هر یک از اجزای سیستم جلوبندی و فرمان می‌تواند خطرناک باشد و کنترل خودرو را از دست شما خارج کند؛ بنابراین اگر علائم جدی خرابی در جلوبندی و سیستم فرمان خودرو، مثل نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک، لق‌شدن فرمان، کشیده‌شدن خودرو به یک جهت، لرزش شدید خودرو در سرعت‌های بالا و … را مشاهده کردید، منتظر نمانید تا یکی از قطعات سیستم به‌طور کامل از کار بیفتد و ایجاد خطر کند، بلکه سریعاً به یک مکانیک یا جلوبندی‌ساز مراجعه کنید.
اگر دیگر نمی‌توانید از فرمان خودرو استفاده کنید چه کاری باید انجام دهید؟
علاوه‌بر شل‌بودن فرمان، دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود فرمان شما در هنگام رانندگی از کار بیفتد مانند:
- ازکارافتادن پمپ هیدرولیک: اگر پمپ هیدرولیک فرمان خودرو خراب شود، چرخاندن فرمان بسیار دشوار خواهد شد.
- کم‌شدن باد (فشار) لاستیک: اگر فشار باد لاستیک خودروی شما خیلی کمتر از حد توصیه‌شده باشد، می‌تواند مانع هدایت آسان خودرو شود.
- مشکل در قفسه فرمان: اگر قفسه فرمان خودروی شما آسیب دیده یا فرسوده شده باشد، می‌تواند فرمان شما را سفت و کنترل آن را دشوار کند.
لحظه‌ای که متوجه مشکلی در فرمان خودروی خود شدید، وسیلۀ نقلیه خود را نزد یک مکانیک ببرید. آن‌ها می‌توانند تست مناسبی را برای ارزیابی فرمان خودروی شما و سایر مشکلات احتمالی انجام دهند. سپس وسیلۀ نقلیه شما را تعمیر کنند و اطمینان حاصل کنند که می‌توانید با خیال راحت رانندگی کنید. ضمناً همیشه دقت کنید که از قطعات یدکی اصلی و باکیفیت برای سیستم فرمان و جلوبندی خود استفاده کنید؛ زیرا عمر بیشتری دارند و در آینده، خطر کمتری برای شما ایجاد می‌کنند و نیز از شر تعمیرات پرهزینه تا مدت زیادی راحت خواهید شد.
آیا پس‌از پیداکردن علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین می‌توان با آن رانندگی کرد؟
به‌طور قطع، شما در این شرایط اصلاً نباید با خودروی خود رانندگی کنید. ناتوانی در هدایت صحیح در هنگام رانندگی وسیلۀ نقلیه به‌عنوان یک خطر واقعی درجه‌بندی می‌شود. خیلی خطرناک است اگر کسی پا به خیابان بگذارد یا خودروی دیگری وارد لاین شما شود، ممکن است برای خارج‌شدن از مسیر تلاش کنید، و اگر سیستم فرمان آسیب‌دیده ناگهان از کار بیفتد، ممکن است کاملاً کنترل خود را از دست بدهید. پس فقط با یک یدک‌کش تماس بگیرید؛ چون رانندگی با چنین خودرویی، ارزش ریسک‌کردن ندارد. همچنین، باید بدانید که مشکل شل‌شدن فرمان به‌خودی‌خود از بین نمی‌رود. اگر اجازه دهید این مشکل باقی بماند، فرمان شما می‌تواند به‌حدی شل شود که دیگر نتوانید با خیال راحت خودروی خود را برانید.
سخن پایانی
درحالی‌که شاید فکر کنید علت نرم شدن بیش از حد فرمان هیدرولیک ماشین مربوط به سیستم فرمان هیدرولیک شما است؛ اما شل‌شدن فرمان اغلب به مشکلات سیستم تعلیق و جلوبندی ربط دارد. سیستم‌های فرمان و تعلیق کاملاً به هم متصل هستند و مشکلی که شما با آن مواجه می‌شوید، می‌تواند ناشی از خراب‌شدن یک قطعۀ اتصال‌دهنده باشد. در هر صورت، رانندگی با خودرویی که فرمان آن شل شده، بسیار خطرناک است؛ زیرا خودرو در این حالت از راننده به‌سختی فرمان می‌پذیرد و در صورت نیاز به تغییر جهت ناگهانی، احتمال تصادف وجود دارد.
مقالات بیشتر
مقایسه جامع خودروهای ایرانی و خودروهای اروپایی: تفاوتها، مزایا و معایب
