لاستیک‌های خودرو یکی از مهم‌ترین اجزای ایمنی و عملکرد وسیله نقلیه محسوب می‌شوند. بسیاری از رانندگان به نگهداری و سلامت لاستیک‌ها توجه کافی ندارند، اما باید بدانیم که یک لاستیک فرسوده می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی علائمی که نشان می‌دهند زمان تعویض لاستیک خودرو فرا رسیده است، می‌پردازیم.

۱. کاهش عمق آج لاستیک

آج لاستیک نقش کلیدی در ایجاد چسبندگی مناسب با سطح جاده دارد. زمانی که عمق آج کاهش یابد، اصطکاک لاستیک با جاده کم شده و باعث کاهش کنترل خودرو، افزایش مسافت ترمزگیری و افزایش خطر سر خوردن روی سطوح لغزنده می‌شود. حداقل عمق استاندارد آج لاستیک برای خودروهای سواری معمولاً ۱.۶ میلی‌متر است. برای بررسی عمق آج، می‌توانید از گیج اندازه‌گیری آج یا حتی یک سکه استفاده کنید. اگر عمق آج کمتر از حد استاندارد باشد، زمان تعویض لاستیک فرا رسیده است.

۲. وجود ترک و شکاف روی لاستیک

با گذشت زمان و استفاده مداوم، لاستیک‌ها ممکن است دچار ترک‌ و شکاف شوند. این ترک‌ها معمولاً در دیواره‌های جانبی لاستیک قابل مشاهده هستند. ترک‌های عمیق می‌توانند نشانه‌ای از فرسودگی بیش از حد لاستیک باشند و احتمال ترکیدن آن را در حین رانندگی افزایش دهند. بنابراین، اگر ترک‌های زیادی روی لاستیک مشاهده کردید، بهتر است آن را تعویض کنید.

۳. سایش غیر یکنواخت لاستیک‌ها

اگر لاستیک‌های خودرو به طور غیر یکنواخت ساییده شده باشند، ممکن است به دلیل عدم تنظیم باد لاستیک، مشکل در سیستم تعلیق، تنظیم نبودن میزان فرمان یا نقص در بالانس چرخ‌ها باشد. سایش غیر یکنواخت می‌تواند باعث کاهش عمر مفید لاستیک شده و همچنین روی کنترل خودرو تأثیر منفی بگذارد. در صورت مشاهده سایش نامنظم، علاوه بر تعویض لاستیک، سیستم تعلیق و فرمان خودرو را نیز بررسی کنید.

۴. افزایش سن لاستیک

حتی اگر لاستیک‌های خودرو به ظاهر سالم به نظر برسند، با گذشت زمان مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها دچار استهلاک می‌شوند. بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که لاستیک‌ها حداکثر هر ۵ تا ۶ سال تعویض شوند، حتی اگر هنوز آج آن‌ها سالم باشد. برای اطلاع از سن لاستیک، می‌توانید به کد DOT حک شده روی دیواره لاستیک نگاه کنید. چهار رقم آخر این کد نشان‌دهنده هفته و سال تولید لاستیک هستند.

۵. کاهش کیفیت سواری و لرزش‌های غیرمعمول

اگر هنگام رانندگی متوجه لرزش‌های غیرمعمول شدید، می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی لاستیک‌ها باشد. این مشکل می‌تواند ناشی از نامتعادل بودن چرخ‌ها، آسیب دیدن رینگ‌ها یا از بین رفتن ساختار داخلی لاستیک باشد. اگر پس از بررسی سیستم تعلیق و بالانس چرخ‌ها مشکل همچنان باقی ماند، احتمالاً باید لاستیک‌های خود را تعویض کنید.

۶. وجود برآمدگی یا تغییر شکل در لاستیک

گاهی اوقات، لاستیک‌ها به دلیل ضربه شدید (مثلاً افتادن در چاله‌های عمیق) دچار تغییر شکل و برآمدگی می‌شوند. این برآمدگی‌ها نشان‌دهنده ضعف ساختاری لاستیک هستند و می‌توانند در سرعت‌های بالا باعث ترکیدن لاستیک شوند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر شکل غیرعادی در لاستیک، بهتر است بلافاصله آن را تعویض کنید.

۷. افزایش مسافت ترمزگیری

لاستیک‌های فرسوده تأثیر مستقیمی بر روی عملکرد ترمزگیری دارند. اگر متوجه شدید که خودرو برای توقف به مسافت بیشتری نیاز دارد، ممکن است دلیل آن کاهش چسبندگی لاستیک‌ها به جاده باشد. این مسئله به‌خصوص در جاده‌های خیس و لغزنده می‌تواند خطرناک باشد.

۸. نشتی مکرر باد لاستیک

اگر لاستیک‌های خودرو شما به طور مداوم دچار افت فشار هوا می‌شوند، ممکن است دچار آسیب‌های داخلی یا سوراخ‌های ریز غیرقابل ترمیم شده باشند. در این شرایط، بهتر است لاستیک‌ها را بررسی کرده و در صورت لزوم آن‌ها را تعویض کنید.

۹. تغییر رنگ و بافت لاستیک

با گذشت زمان و به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید، گرما و مواد شیمیایی جاده، لاستیک‌ها دچار تغییر رنگ و سفتی بیش از حد می‌شوند. لاستیک‌هایی که انعطاف‌پذیری خود را از دست داده‌اند، عملکرد خوبی در شرایط مختلف جاده‌ای نخواهند داشت. اگر لاستیک‌های شما بیش از حد خشک و شکننده شده‌اند، آن‌ها را تعویض کنید.

۱۰. صدای غیرعادی هنگام حرکت

اگر هنگام رانندگی متوجه صداهای غیرعادی از لاستیک‌ها شدید (مانند وزوز یا صدای ساییده شدن)، می‌تواند نشانه‌ای از سایش نامنظم یا مشکلات ساختاری لاستیک باشد. این صداها معمولاً به دلیل فرسودگی، ترک‌خوردگی یا مشکلات داخلی لاستیک ایجاد می‌شوند و نیاز به تعویض لاستیک را نشان می‌دهند.

نکات مهم برای افزایش عمر لاستیک خودرو

برای به تأخیر انداختن زمان تعویض لاستیک‌ها و افزایش عمر مفید آن‌ها، به نکات زیر توجه کنید:

• تنظیم فشار باد لاستیک‌ها به‌صورت منظم

• تعویض دوره‌ای لاستیک‌ها (جابجا کردن آن‌ها برای توزیع یکنواخت سایش)

• بالانس و میزان فرمان خودرو را در بازه‌های زمانی مشخص بررسی کنید

• اجتناب از رانندگی با سرعت بالا روی سطوح ناهموار

• نگهداری لاستیک در شرایط مناسب (دور از نور مستقیم خورشید و مواد شیمیایی)

نتیجه‌گیری

لاستیک‌های سالم نقش بسیار مهمی در ایمنی رانندگی دارند. با توجه به نکاتی که در این مقاله گفته شد، شما می‌توانید به‌راحتی متوجه شوید که آیا زمان تعویض لاستیک خودروتان فرا رسیده است یا خیر. توجه به آج لاستیک، وجود ترک و برآمدگی، افزایش سن لاستیک، نشتی مکرر باد و عملکرد ترمزگیری، همگی عواملی هستند که نشان می‌دهند زمان تعویض لاستیک رسیده است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است تعویض لاستیک را به تعویق نیندازید تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.